Traballos
coñecer e estudar a história para non repetir os erros
José María Fernández Inclán
Fosa Común de Sestás
José María es uno de los cuarenta y nueve presos internos en el Campo de Concentración de Camposancos, juzgados en Consejo de Guerra Sumarísimo por el Tribunal Militar Permanente Nº 1 de Gijón, que se había desplazado a Camposancos en mayo de 1938, condenados a la pena de muerte y fusilados contra el muro del cementerio de Sestás (A Guarda) en dos grupos, el primero de treinta y un prisioneros el 2 de julio de 1938 y el 20 de julio otros dieciocho...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Familia Jaso de Tui
O patriarca da familia, Enrique, nacera en 1879 en Laguardia (Álava) e chegou a Tui en 1902 como Oficial Mayor de Secretaría, facéndose un cidadá máis de Tui ata que foi axusticiado polos militares do Glorioso Movemento Nacional o 27 de agosto de 1936...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
O campo de concentación de O Pozo
en A Pobra do Caramiñal
Carlos Hernández, en su libro Los campos de concentración de Franco (B, 2019), da cuenta de la existencia de once campos en Galicia, dos de ellos situados en A Pobra do Caramiñal. Uno fue el de O Pozo, situado en la ribera derecha de la desembocadura del río das Pedras, al norte del municipio, muy cerca de donde muere otro pequeño río Lérez, que no tiene que ver con su tocayo de la ría de Pontevedra y que es mucho menos conocido...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Galegos desterrados aos Campos de Exterminio nazis
O 9 de marzo de 1939 a Cámara de deputados francesa presentou o Informe Valerie que desglosaba o número de refuxiados españois:
220.000 soldados; 170.000 mulleres, nenos e anciáns; 40.000 civís sanos, 10.000 civís feridos.
A maioría dos homes foron trasladados ás praias de Argelès e Saint Cyprien no Departamento de Pirineos Orientais. Outros foron levados a Vallespir e Cerdaña francesa. Máis tarde a Le Barcarès, tamén nos Pirineos Orientais...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Carta de Brasilino Álvarez Sobrino a súa nai
Brasilino Álvarez Sobrino último alcalde republicano da Guarda, cargo que
lle foi retirado polos militares responsables da rebelión militar o 27 de xullo
de 1936, impoñendo a Francisco Antonio Moreno Álvarez "Paco Moreno"
xefe do partido conservador Agrupación Regional de Derechas
Autónomas de La Guardia – Sección Masculina (non estaban na CEDA),
que tamén fora presidente do partido Unión Patriótica...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Republicanos do Baixo Miño acusados de querer dinamitar a ponte Tamuxe (O Rosal) que foron asasinados
6 de agosto de 1936. Foi paseado, José Cardoso Martínez, de 30 anos de idade,
autodidacta, de profesión barbeiro e labrego, republicano, natural e veciño de San Miguel de
Tabagón (O Rosal), casado con Teófila Rivero González, fillos,
Antonio, Sara e Argentina Cardoso Rivero. Executado pola Escuadra
del Amanecer de Falanxe no poste da entrada a Goian.
Acusado de, "...querer dinamitar el Puente Tamuje, con el objectivo
de retrasar el paso de las Tropas del Glorioso Ejército Salvador de
España". Infundo que o levou a tumba. Ninguén podía dar testemuña
desas acusacións, nin apareceu dinamita, nin nada de nada. Seu
cadáver apareceu tirado no lugar de O Marquiño (en Goian). Datos no
Rexistro Civil de Tomiño. O alcalde do Rosal era Xosé María
Alonso Francisco "O Cuncho", que tivo que fuxir por unha fiestra da
Casa Consistorial para non ser fusilado...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Los que no llegaron a Francia (II)
Por Marcelino Laruelo Roa
La mar se llenó de trocitos de papel, de galones, estrellas y gorras. Cuando veían que iban a ser capturados por un barco nacionalista, todos se apresuraban a romper las cédulas de identificación, los carnets militares y de los partidos y sindicatos, y a tirarlo a la mar por la borda contraria a por donde se acercaba el enemigo. Todas las armas iban a parar al fondo del mar junto con las maletas llenas de billetes de los pagadores, y las que llevaban la documentación de batallones, ayuntamientos, partidos y sindicatos. Por eso en los archivos hay tan poca documentación 'roja' del final de la guerra en Asturias...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Los que no llegaron a Francia (I)
Por Marcelino Laruelo Roa
Mar bella y noche clara no facilitaron la huida aquel 20 de Octubre de 1937. Decidió la suerte, como siempre. No todos los barcos de la huida los gobernaban marineros de verdad. Los más habilidosos trataron de escapar arrimándose a las rocas y cogiendo rumbo oeste. Algunos, hasta taparon la chimenea con un saco para que las chispas no les delataran. En ese pequeño trozo de mar entre Gijón y Avilés, y hasta seis o siete millas mar adentro, había demasiados barcos de distintas banderas...
para leer o artigo en PDF preme no botón de abaixo
Diario Avance de Oviedo
Javier Bueno Bueno - Juan Antonio Cabezas Calenti e outros xornalistas relacionados co Campo de Concentración de Camposancos
Javier Bueno Bueno naceu en Madrid en 1891, fillo de Francisco Bueno Collantes e Soledad Bueno García, casado con María Brasero.
O diario Avance, editado en Oviedo (1931/1937) era de orientación socialista co soporte económico do "Sindicato de Obreros Mineros de Asturias" (SOMA-UGT). Na Revolución de Asturias de outubro de 1934 tivo un papel importante (segundo José Calvo Sotelo "fue el verdadero gestor moral de la Revolución"). Os militares represores consideraron o xornal "como el código fundamental de la Revolución"...
para leer o artigo en PDF preme no botón de abaixo
Relación de presos fallecidos por enfermedad dentro del Campo de Concentración de Camposancos o en otras prisiones a donde fueron trasladados
Rexistro Civil de A Guarda (Tomos 35 e 37)
Por José A. Uris Guisantes
1.-Alba García, Felipe, 29 años, soltero, labrador, hijo de José y Constantina, natural de Porquerizas (León). Falleció el 29/4/1940 a las 18 h. de insuficiencia mitral (reumatismo articular agudo) (Tomo 35.Folio 44)
2.-Alfonso Varea, José, 70 años, albañil, casado...
para leer o artigo en PDF preme no botón de abaixo
Presos falecidos de enfermidade, fusilados e "paseados" no Campo de Concentración de Rianxo (A Coruña). Algúns trasladados desde o Campo de Concentración de Camposancos
1.-Borbolla Cabezas, Anselmo, 42 años, labrador, viudo (2 hijos), natural de Rivadedeva, trasladado desde el Campo de Concentración de Camposancos al de Rianxo donde falleció el 8/12/1937 a causa de congestión cerebral.
2.-Bravo Feito, José, 19 años, natural de Brañavente - Salas (Asturias). Tasladado desde el Campo de Concentración de Camposancos al de Rianxo donde falleció el 7/1/1938 a causa de tifus abdominal...
para leer o artigo en PDF preme no botón de abaixo
Campo de Concentración do Lazareto da Illa de San Simón (Redondela)
Falecidos por enfermidade, fusilados e "paseados"
Esta illa foi coñecida como Lazareto de San Simón debido a que a finais do século XIX e primeiros do XX a illa dispuña dun lazareto onde pasaban a corentena os mariñeiros e tripulantes dos barcos que se achegaban a Vigo, sospeitosos de traer enfermidades infecto contaxiosas como o cólera dende América ou calquera outro porto estranxeiro.
O Lazareto de San Simón pertence ó Concello de Redondela que foi construído en 1838 para atender (como dixen) a enfermos procedentes das colonias de Ultramar (Cuba, Puerto Rico e Filipinas), enfermos que debía estar en corentena para curarse de enfermidades tropicais, desintería, cólera, tuberculose,etc. Entre 1842 a 1854 tiveran que fondear obrigatoriamente a carón da illa un total de 2.439 buques con un total de 46.000 persoas a bordo.
A illa de San Simón está formada por dúas illas (San Simón e San Antonio), unidas por unha ponte. En San Simón estaban os pavillóns dos presos, cociñas, capela e locutorios. En San Antonio estaba a guarnición militar. Había instaladas sete torres de madeira para vixilancia.
Neste penal estaban internos presos da provincia de Pontevedra despois da sublevación militar contra a República e mais tarde ingresarían mais detidos chegados de distintos frontes de guerra...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Presos asturianos fusilados e falecidos no Campo de Concentración de Figueirido (Pontevedra)
A maioría procedentes do Campo de Concentración de Camposancos e de Asturias.
El antiguo cuartel de artillería de Figueirido en 1936 fue convertido en "Puesto de Concentración de sospechosos". Con la caída del Frente Norte de guerra pasó a denominarse "Campo de Concentración de Figueirido", donde a partir de 1937 comenzaron a llegar cientos de presos desde Asturias en vagones de transporte de ganado y desde A Coruña a donde llegaban por mar...
para ver o artigo en PDF preme abaixo
Fusilados en Ourense no cuartel de San Francisco e na explanada do Campo de Aragón, do interior do cuartel
Procedentes do Campo de Concentración de Camposancos onde foron xulgados, e outros xulgados e condenados en Ourense...
para ver o artigo en PDF preme abaixo
Fusilados e paseados en Pontevedra
Fusilados e paseados en Pontevedra procedentes do Campo de Concentración de Camposancos onde foran xulgados en Consello de Guerra Sumarísimo polo Tribunal Militar Permanente Nº 1 procedente de Xixón. En xeral foron axustizados no km. 1 da Avda. Uruguai ...
para ver o artigo en PDF preme abaixo
Fusilados no Forte do Castro (Vigo)
Neste lugar foron executados trinte e tres presos procedentes do campo de Concentración de Camposancos, onde foran xulgados en consellos de guerra polo Tribunal Militar Permanente nº 1 procedente de Xixón...
para ver o artigo en PDF preme abaixo
Relación de presos internos no Campo de Concentración de Camposancos, sentenciados a pena de morte que foron executados en Tui en 1938
Xulgados en distintos Consellos de Guerra celebrados polo Tribunal Militar Permamente Nº 1 procedente de Xixón, presidido polo comandante de cabalería Luís de Vicente Sasiaín, que foron executados en Tui.
Debido ao impacto social que significou no pobo guardés e bisbarra a execución/fusilamento de corenta e oito (48) presos no mesmo día ...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Presos internos no Campo de Concentración de Camposancos, xulgados ou non, sentenciados a morte e executados en distintos lugares de Paraños/A Sangriña - A Guarda
Por José A. Uris Guisantes
Xulgados en Consello de Guerra polo Tribunal Permanente Nº 1 en Camposancos que presidía o comandante de cabalería Luís de Vicente Sasiaín en distintos consellos de guerra, agás Francisco Pérez Marcos de 42 anos que sería executado sen xuízo previo antes da chegada do Tribunal a Camposancos. Os demais foron xulgados...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Os corenta e nove presos fusilados e enterrados na Fosa Común de Sestás
O 17 de maio de 1938 chegan a vila de A Guarda os compoñentes do Tribunal Militar Permanente Nº 1 procedente de Xijón onde estivera actuando. Presidía o Tribunal o comandante de cabalería, Luís de Vicente Sasiaín...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Fuga de prisioneros del Campo de Concentración de Camposancos
Por José A. Uris Guisantes
El 9 de febrero de 1938 se llevó a cabo la fuga de siete presos del Campo de Concentración de Camposanos, vestidos con ropas y gorro de falangistas. Salieron en dos grupos por el portalón de entrada al campo...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
A Fosa Común de Sestás
En sesión plenaria celebrada o 15 de xuño de 1938, presidida polo alcalde Mariano Jiménez Hueto, a Corporación, seguindo as instrucións do Comandante Militar do Campo de Concentración para "ejecutar sentencia" , acordou habilitar un lugar entre o cemiterio civil e o muro do cemiterio católico...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Historia do Campo de Concentración de Camposancos
O 20 de xullo de 1936, Franco pediulle aos xenerais que debían organizar campos de concentración para recibir, controlar e clasificar aos miles de presos republicanos que os exércitos nacionais tiñan no seu poder...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Orixe das instalacións convertidas en Campo de Concentración de Camposancos
En 1830 o emigrante guardés Juan Antonio Español López, chegado de Guatemala uns anos antes (aprox.1820), abriu un almacén de importación- exportación de mercadorías en O Pasaxe de Camposancos e construiu pola súa conta un peirao para ...
para leer o artigo preme no botón de abaixo
Unidade didáctica, Guía do profesorado e Caderno de actividades
Guía do Profesorado en galego
Caderno de Actividades en galego